20 Haziran 2009 Cumartesi

Tabloya Takma Ad (Alias)

Sutunlara AS ifadesi ile takma at takıldığı çok kere görmüşsünüzdür. SELECT * ToplamFiyat SUM(Fiyat) as ToplamFiyat gibi Bu yazıda ise sutuna değilde tabloya takma at takmak istiyoruz.
Özellikle içiçe sorgularda ve Join sorgularında oldukca işimize yarayacaktır.

Bunu nasıl yaparız.
SELECT k.Isim ,l.Fiyat AS Musteri k , Parca l Where l.fiyat > 1000 gibi yaparız
tablolardan sonraki boşluk konularak yapılan kısaltmalara dikkat artık tablomuzun adı kısaltma ile yapılacak

View lar

Tabloların bazı durumlarda sadece bir kısmının kullanıcıya gösterilmesi gerekmektedir.Böylesi bir durumda Select sorgusu çekerek bu azaltılmış tabloda kullanıcımıza bilgilerimizi gösterebiliriz.

İşte View ler yaşayan Select cümlecikleridir.Oluşturmak için aşağıdaki şekli kullanabilirsiniz.

CREATE VIEW view_name[(column_name[,column_name]….)]
[WITH ENCRYPTION]
AS select_statement
[WITH CHECK OPTION]

şeklinde view oluşturabilir.
Örnek
CREATE VIEW vwCustomerASSELECT CustomerId, Company Name, PhoneFROM Customers

Indexler

En baba özellikleri sorgulama sürelerini kısaltmalarıdır.index oluşturarak veritabanındaki kayıt sırasından başka bir sırada sıralama yapabiliriz.
indexler Cluster index,non-Cluster index olarak ikiye ayrılmaktadır.ve baya bir özelliği var hiç sürekli bir çalışan sql de index oluşturmak nasip olmadı ama :) eskiden index çalışan tablonun index 'i izin verilmiyormuş fakat sql server 2005 ve sonrasında izin veriliyor.çok çekirdekli bilgisayarlarda bu iş için kaç çekirdek bile ayırabileceğinizi yazıyorsunuz (maxdop mesela). index oluşturma parametreleri süper
CREATE [UNIQUE][CLUSTERED NONCLUSTERED] INDEX index_ismi
ON [{database_ismi.[schema_ismi]. schema_name.}]
{table_veya_view_ismi}(sütun [ASC DESC][,...n])
[INCLUDE (sütun_ismi[,...n])]
[WITH([,...n])]
[ON {partition_scheme_name(sütun_ismi[,...n])
filegroup_ismi DEFAULT}]

::=
{ PAD_INDEX = {ON OFF}
FILLFACTOR = fillfactor değeri
SORT_IN_TEMPDB = {ON OFF}
IGNORE_DUP_KEY = {ON OFF}
STATISTICS_NO_RECOMPUTE = {ON OFF}
DROP_EXISTING = {ON OFF}
ONLINE = {ON OFF}
ALLOW_ROW_LOCKS = {ON OFF}
ALLOW_PAGE_LOCKS = {ON OFF}
MAXDOP = processor_sayısı }

Bu kadar parametreyi anlatsakta bitmez zaten bir sorun oldukca bakarsınız adamlar bununla ilgili bir şey düşünmüşler mi diye işte !

Mevcut Tabloya Sutun ekleme düzenleme

ALTERdeyimimiz var olan tablolar üzerinde işlemler yaparken kullanılıyor.

Tabloya Alan Ekleme:

Var olan bir tabloya alan eklemek için kullanacağımız ALTER TABLE komutu aşağıdaki gibidir.

ALTER TABLE tablo_adi ADD alan_adi alan_turu;

Örneğin Uyeler tablosuna, Yer adında, 50 karakter uzunluğunda bir metin alanı ekleyelim.

ALTER TABLE Uyeler ADD Yer VARCHAR(50);

Bir komutla birden fazla alan ekleme:

Tabloya birden fazla alan eklemek için kullanacağımız kod:

ALTER TABLE tablo_adi ADD (alan1 alan_turu, alan2 alan_turu, ... alan10 alanturu);

Örnek:

ALTER TABLE Uyeler ADD (Yer VARCHAR(50), Yas INT, Uye_ID Counter, Kayit_Tarihi DATETIME, Profil MEMO);

Bu kod, Uyeler tablosuna şu alanları ekler:
Yer (Metin(50))
Yas (Sayı)
Uye_ID (Otomatik Sayı)
Kayit_Tarihi (Tarih/Saat)
Profil (Not)

Tablodaki Alanları Düzenleme

Tablodaki varolan alanları düzenlemek için kullanacağımız ALTER TABLE komutu aşağıdaki gibidir.

ALTER TABLE tablo_adi MODIFY alan_adi alan_turu;

Örneğin, Uyeler tablosunda, uzunluğu 50 karakter olan Yer alanını 100 karaktere çıkaralım.

ALTER TABLE Uyeler MODIFY Yer VARCHAR(100);

Alan Silme

Tablodaki varolan bir alanı silmek için kullanacağımız ALTER TABLE komutu aşağıdaki gibidir.

ALTER TABLE tablo_adi DROP COLUMN alan_adi;

Kısıtlar (constraint) -KEY ler

Bir önceki yazıda tablo oluştururken kullandığım örnekte CONSTRAINT anahtarını kullandık bu kısıt KEY ve INDEX lerin kullanılmasını sağlar.

KEYLER
Primary KEY : bir satır veride o satırı temsil eden veridir.Tekrarsızdır (NULL)Boş Olamaz
Unique KEY : NULL olabilen Primary KEY
Foreign KEY : Bu biraz Karışık (yazgeliştir.com) bir makale ile anlatsak daha iyi gibi :)
ama Okumak istemezseniz özet olarak Tutarlı ilişkiler kurmanızı sağlar.Olmayan bir kitabın ödünç verilmememesi gibi. işte burada Foreign Key Kullanabiliriz.
--------------------------------------------------------------------------
Pek çok insan Foreign Key‘i tam manasıyla kullanmasını bilmiyor yada kullanıyor ama teorik olarak ne işe yaradığını bilmiyor. Genellikle foreign key kullanarak, tabloları ilişkilendirmede kullanırız.

Peki ya ilişkilendirme sırasında foreign key ne işe yarar?

Constraint’lerin Türkçe karşılığı kısıtlayıcılar demektir. İlişkilendirilen Bir tablonun belli yada belirli sutünlarına girilecek değerleri, ilişkilenen başka bir tablonun bir sütunundaki değer kümesiyle kısıtlamak için kullanılır. Kısıtlama sonunda İlişkilendirilen tablonun Foreign Key alanlarına girilecek değerlerin ilişkilenen tablonun birincil ( Primary Key ) alanında bulunan değerler kümesinde yer alan değerlerin kabul edilmesi, yer almayan değerlerinde kabul edilmemesi sağlanarak kısıtlanmış olur. Eğer Foreign Key kullanmadan ilişikilendirme yapmak istersek, ilişkilendirelen tabloya, ilişkilenen tablonun birincil alanının değerler kümesinde bulunmayan değerleri rahatlıkla girelebilir hale gelir. Bunu birazdan Örnekler açıkladığımda dahada iyi anlayacaksınız…

NOT: Foreign Key ile sadece girdiler kontrol edilmez. ON DELETE, ON CASCADE gibi özellikleri kullanılarak referans edilen tabloda bir değişiklik olduğunda yada silindiğinde aynısı ilişkilendirilen tabloyada yansır. Bu makalenin amacı foreign key‘in ne olup olmadığı arasında karıştıranlar için hazırladığım için konumuz dışında kalıyor. Belki başka bir makalemde o özelliklerinide anlatırım.

Örneğimizi incelemeden önce örnek çalışmamızın SQL SCRIPT halindeki kodumuzu inceleyebilirsiniz:

CREATE DATABASE [OrnekDB]
GO

USE [OrnekDB]
GO

CREATE TABLE [dbo].[Takimlar]
(
[TakimID] tinyint identity(1,1) NOT NULL,
[TakimAdi] nvarchar(50) NOT NULL

CONSTRAINT [PK_TakimID] PRIMARY KEY ([TakimID] ASC)
)
GO

CREATE TABLE [dbo].[Oyuncular]
(
[OyuncuID] int identity(1,1) NOT NULL,
[OyuncuAdi] nvarchar(50) NOT NULL,
[OyuncuUyruk] char(2) NOT NULL,
[OyuncuMevki] varchar(10) NULL

CONSTRAINT [PK_OyuncuID] PRIMARY KEY ([OyuncuID] ASC)
)
GO


CREATE TABLE [dbo].[Birlestirme_1]
(
[TakimID] tinyint NOT NULL,
[OyuncuID] int identity(1,1) NOT NULL
)
GO


CREATE TABLE [dbo].[Birlestirme_2]
(
[TakimID] tinyint NOT NULL,
[OyuncuID] int identity(1,1) NOT NULL


CONSTRAINT [FK_TakimID] FOREIGN KEY (TakimID) REFERENCES [dbo].[Takimlar]([TakimID]),
CONSTRAINT [FK_OyuncuID] FOREIGN KEY (OyuncuID) REFERENCES [dbo].[Oyuncular]([OyuncuID])
)
GO

Veritabanının Diagramı ise:



SQL Kodlarından ve Veritabanının Diagramında gördüğünüz gibi 2 tane ana tablomuz var bunlar Takimlar ve Oyuncular. ve bunlardan ayrıca Birlestirme_1 ve Birlestirme_2 diye tablolarıda göreceksiniz. Birlestirme_2 tablosunun 2 kolonunuda Foreign Key ile Takimlar ile Oyuncular tablosuna ilişkilendirildiğini görebildiğinizi umuyorum.Birlestirme_1 tablosunda ise herhangi bir kısıtlama kullanmadık.

.










Şimdi sıra geldi kayıt eklemeye:

ilk önce 3 tane takım ekleyelim;

INSERT INTO [Takimlar] VALUES (‘Galatasaray’)
INSERT INTO [Takimlar] VALUES (‘Beşiktaş’)
INSERT INTO [Takimlar] VALUES (‘Fenerbahçe’)

SELECT * FROM [Takimlar] Sorgusunu Çalıştırdığımızda:



TakimID TakimAdi
——————
1 Galatasaray
2 Beşiktaş
3 Fenerbahçe
——————
(3 row(s) affected)

Yukarıdaki sorgu sonucumuzda, Takımlarımızın, Takım ID’leri ve Takım Adları geldi.

Şimdi İse 6 tane oyuncu ekleyelim;

INSERT INTO [Oyuncular] VALUES (‘Hakan Şükür’,‘TC’,‘FORVET’)
INSERT INTO [Oyuncular] VALUES (‘Hasan Şaş’,‘TC’,‘ORTA SAHA’)
INSERT INTO [Oyuncular] VALUES (‘D.Roberto Carlos’,‘BR’,‘DEFANS’)
INSERT INTO [Oyuncular] VALUES (‘ALEX’,‘BR’,‘ORTA SAHA’)
INSERT INTO [Oyuncular] VALUES (‘İbrahim Toraman’,‘TC’,‘DEFANS’)
INSERT INTO [Oyuncular] VALUES (‘Rüştü Reçber’,‘TC’,‘KALECİ’)

SELECT * FROM [Oyuncular] Sorgusunu Çalıştırdığımızda:

OyuncuID OyuncuAdi OyuncuUyruk OyuncuMevki
————————————————
1 Hakan Şükür TC FORVET
2 Hasan Şaş TC ORTA SAHA
3 D.Roberto Carlos BR DEFANS
4 ALEX BR ORTA SAHA
5 İbrahim Toraman TC DEFANS
6 Rüştü Reçber TC KALECİ
————————————————
(6 row(s) affected)

Yukarıdaki sorgu sonucumuzda Oyuncularımızın Oyuncu ID’si Oyuncu Adları, Uyrukları ve Mevkileri Geldi…

Şimdi Bu saygı değer futbolcularımızı öyle bir tabloya koyalım ki ait oldukları takımlarda gözüksünler.

İlk önce Kısıtlama(Foreign Key) KULLANMADIĞIMIZ tablo olan Birlestirme_1 tablosuyla başlayalım.

INSERT INTO [Birlestirme_1](TakimID,OyuncuID) VALUES (1,1)
INSERT INTO [Birlestirme_1](TakimID,OyuncuID) VALUES (1,2)
INSERT INTO [Birlestirme_1](TakimID,OyuncuID) VALUES (3,4)
INSERT INTO [Birlestirme_1](TakimID,OyuncuID) VALUES (3,3)
INSERT INTO [Birlestirme_1](TakimID,OyuncuID) VALUES (2,6)
INSERT INTO [Birlestirme_1](TakimID,OyuncuID) VALUES (2,5)

Ekleme sorgumuzda görebileceğiniz gibi Birlestirme_1 tablosunda sadece TakimID’leri ve OyuncuID’lerini girdik. Takımları ve Oyuncuları Ekledikten sonra select sorgumuzla takımların ve oyuncuların ID’lerini görmüştük.

Şimdi iki tabloyu birbirine bağlı olarak sorgulamak için asıl sorgumuzu yazmaya geldik.

———————————————————
SELECT TakimAdi,OyuncuAdi,OyuncuUyruk,OyuncuMevki
FROM Birlestirme_1,Takimlar,Oyuncular
WHERE Birlestirme_1.TakimID = Takimlar.TakimID
AND Birlestirme_1.OyuncuID = Oyuncular.OyuncuID
———————————————————
SELECT t.TakimAdi,o.OyuncuAdi,o.OyuncuUyruk,o.OyuncuMevki
FROM Birlestirme_1 as b,Takimlar as t,Oyuncular as o
WHERE b.TakimID = t.TakimID
AND b.OyuncuID = o.OyuncuID
———————————————————
SELECT TakimAdi,OyuncuAdi,OyuncuUyruk,OyuncuMevki
FROM Birlestirme_1
JOIN Takimlar
ON Birlestirme_1.TakimID = Takimlar.TakimID
JOIN Oyuncular
ON Birlestirme_1.OyuncuID = Oyuncular.OyuncuID
———————————————————
SELECT t.TakimAdi,o.OyuncuAdi,o.OyuncuUyruk,o.OyuncuMevki
FROM Birlestirme_1 as b
JOIN Takimlar as t
ON b.TakimID = t.TakimID
JOIN Oyuncular as o
ON b.OyuncuID = o.OyuncuID
———————————————————


Birlestirme_1 tablosundaki verileri ilişkili bir şekilde sorgulamak için 4 farklı sorgulama çeşidini yukarıda yazdım. Bu sorgularımızdan herhangi birini çalıştırdığımızda aşağıdaki sonucu alırız:

TakimAdi OyuncuAdi OyuncuUyruk OyuncuMevki
————————————————
Galatasaray Hakan Şükür TC FORVET
Galatasaray Hasan Şaş TC ORTA SAHA
Fenerbahçe ALEX BR ORTA SAHA
Fenerbahçe D.Roberto Carlos BR DEFANS
Beşiktaş Rüştü Reçber TC KALECİ
Beşiktaş İbrahim Toraman TC DEFANS
————————————————
(6 row(s) affected)

Sorgu sonucunda gördüğünüz gibi foreign key kullanmadan birbiriyle ilişkili tabloları sorunsuzca getirdik..iki tabloyu birbirine bağlı olarak olarak sorgulamak için illa foreign key kullanmak gerekmez.

Tamam sorun yok ama asıl sorun burdan sonra başlıyor. Şimdi bizim 3 tane takımız var. Ve bunların ID’leri sırasıyla 1,2 ve 3. Peki kullanıcı Birlestirme_1 tablosuna kayıt eklerken TakimID satırına 4 yada 5 girerse ne olacak. Sizce eklermi? tabikide ekler (isterseniz deneyip kendi gözlerinizle görebilirsiniz) çünkü herhangi bir kısıtlayıcı yok! Kontrol YOK! işte FOREIGN KEY BURDA DEVREYE GİRİYOR ! ! !

Şimdi Foreign Key kısıtlayıcımız olan Birlestirme_2 tablomuza, Takimlar tablomuzun TakimID’sinde yer almayan değerler girmeye çalışacam:

INSERT INTO [Birlestirme_2](TakimID,OyuncuID) VALUES (4,3)

Hatırlarsanız Bizim takimlar tablomuzun TakimID kolonunda sadece 1,2 ve 3 ID’leri yer alıyordu. Ama biz Birlestirme_2 tablosuna ekleme sorgumuzda TakımID kolonuna 4 dedik. Yine Hatırlarsanız Birlestirme_1 tablosuna 4 nolu takım ID’si olmadığı halde ekleme şansımız vardı. Peki sizce Birlestirme_2 tablosuna eklermi dersiniz? HAYIR eklemez, ekleyemez çünkü kısıtlayıcı var kontrol var! FOREIGN KEY VAR !

sorgumuzu çalıştırdıktan sonra şöyle bir hata ile karşılaşıyoruz:

The INSERT statement conflicted with the FOREIGN KEY constraint “FK_TakimID”. The conflict occurred in database “OrnekDB”, table “dbo.Takimlar”, column ‘TakimID’.

Türkçe çevirmek gerekirse, FK_TakimID adında bir constraint yani kısıtlayıcı var diyor(foreign key). OrnekDB veritabanında dbo.Takimlar tablosunun TakimID kolonunda Yer almayan Bir Değer GİREMEZSİNİZ şeklinde bir hata veriyor.

Aşağıdaki 3 maddeyi ve Örneği Unutmadıktan sonra “Foreign Key Nedir? Ne Değildir !” Sorusuna artık rahatçana cevap verebilirsiniz.

1. FOREIGN KEY İLE VERİ BAĞLAMADIK ve BİRLEŞTİRME YAPMADIK. SADECE GİRİLECEK VERİYİ KONTROL ETTİRDİK. EN ÖNEMLİSİ VERİ TUTARLILIĞINI SAĞLAMIŞ OLDUK
2. FOREIGN KEY OLMADAN İLİŞKİLİ TABLOLAR OLUŞTURABİLDİK. ANCAK GİRİLECEK VERİYE KISITLAMA YAPAMADIK.
3. TABLOLARI BİRBİRİNE BAĞLI OLARAK SORGULAMAK İÇİN İLLAKİ FOREIGN KEY KULLANMAMIZ GEREKMEZ.


Bu makalemin sonunda Foreign Key'in ne olup olmadığını umarım kavrayabilmişsinizdir.

Bir sonraki makalemde görüşmek dileğiyle

Saygılarımla

Serkan PEKTAŞ

SQL SERVER Temel Veri Tipleri

Karakterler
Karakter veri türleri karakter dizilimlerini içerir. Dört farklı karakter türü, uzunlukları ve depolama özellikleri açısından çeşitlilik gösterirler.
* char
* varchar
* varchar(max)
* text
Char veri türü, sabit boyuttaki dizilimleri depolamak için kullanılır. Daha önce belirtildiği gibi, bu veri türünün maksimum uzunluğu/boyutu 8,000 karakterdir ki bu, eski versiyonlardaki 255 karakter limiti bağlamında kayda değer bir artıştır. Bir değişken veya bir tablo sütunu nominal boyutundan daha kısa boyuttaki bir dizilimle atanmışsa, bu değişken belirli alan uzunluklarını doldurmak için ardındaki boşluklarla tıkanmıştır.
Varchar veri türü 8,000 karakter uzunluğa kadar olan çeşitli boyutlarda dizilimleri depolar. Uzunluğu nominal boyuttan az olan karakter değeri bir sütuna veya bir değişkene atandığında SQL Server peşinden boşluklar eklemek yerine onu olduğu gibi kaydeder. Varchar veri türleri dizilimin uzunluğunu kaydetmek için 2 ilave byte kaplar/tutar.text veri türü büyük miktarlardaki datayı depolamak için kullanılır. Tek bir alan 2GB (231 - 1 byte) bilgiye kadar depolayabilir. Sadece 16 byte pointer tabloda depolanır. Bu nedenle ilave işlem, metin sütunlarının kullanımıyla ilişkilendirilir. Metin değerleri işlemi için bazı özel fonksiyonlar bulunmaktadır.Not
text veri türlerini kullanmaktan kaçının çünkü Microsoft, SQL Server’ın gelecek versiyonlarında bunu kaldırmayı planlamaktadır. Onun yerine yeni varchar (max) veri türü kullanılmalıdır.
Varchar (max), varchar veri türü gibi görünür ve işler ancak dahili yapı ve işlevselliği daha çok metin veri türü gibidir.

Unicode Karakter Dizilimleri
Microsoft Sql Server 2005 non-ASCII karakter setleri kullanan Unicode datayı depolamak için dört karakter veri türüne sahiptir. Bunlar char, varchar, varchar (max) ve metin veri türlerine eşdeğerdir ve aşağıdaki gibi adlandırılırlar:
* nchar
* nvarchar
* nvarchar(max)
* ntext
Bu yeni veri türleri ile eski veri türleri arasındaki fark; yeni veri türlerinin karakter başına 2 byte kaplayan Unicode karakterlerini tutabilmeleridir. Bu nedenle, depolayabildikleri maksimum dizilim uzunluğu, eski veri türlerindekinin yarısıdır.

Tarih Ve Saat Veri Türleri
SQL Server tarih ve saati depolamak için iki T-SQL veri türünü destekler:
* datetime
* smalldatetime

Tam Sayılar
SQL Server 1-, 2-, 4-, and 8-byte tamsayıları destekler. Bit veri türü mantıksal doğru ve yanlış değerleri temsil eden 1 ve 0 depolamak için kullanılır. Aşağıdaki tablo tamsayı veri türlerini, depolama boyutlarını ve değerlerin aralığını listeler:

int veri türleriyle ilgili en güzel şey küçük alanda oldukça fazla sayı depolayabilmesidir. Bu nedenle sık sık anahtar değerler (key values) için kullanılırlar. Ana anahtarın veri türü int ise tablo dört milyara kadar kayıt depolayabilir ki miktar herhangi bir amaç için oldukça yeterlidir. Bu nedenle tablonuzun boyutundan emin değilseniz ana anahtar olarak int kullanın.

Parasal Veri Türleri
Money and smallmoney veri türleri ondalık sayıların precionları ve küçük boyuttaki gerçek sayılar arasındaki uzlaşma/orta yoldur. Smallmoney 4 byte kaplar ve int sayılar gibi aynı dahili yapıyı kullanır. Veri ondalık noktadan sonra dört basamağa kadar olabilir. Bu nedenle –214,768.3648 ile 214,768.3647 aralığındaki sayıları smallmoney veri türünde depolayabilirsiniz. The Money veri türü bilgiyi yerleştirme için the bigint veri türüyle aynı yapıyı kullanır. Depolama için 8 byte kullanır, o yüzden değerleri -922,337,203,685,477.5808 ile +922,337,203,685,477.5807 arasında olmalıdır.
Parasal sabitler den önce $ veya diğer 18 para sembolünden biri gelebilir

Binary Veri Türleri�
Binary veri tipleri bitlerin diziliminin yerleştirilmesi için kullanılır. SQL Server dört temel çift değişkenli veri tipini, karakter veri türü ile benzer nitelikleri desteklemektedir:
* binary
* varbinary
* varbinary(max)
* image

Tablo Oluşturma

CREATE tabloadi (sutunadi1 veritipi[NOT NULL],sutunadi2 veritipi[NOT NULL],...,) şeklinde
tablo oluşturulabilir.
tabiki sutun oluşturmada bazı anahtar kelimelerle bir çok şey ekleniyor. (mesela tablonun primary key olması gibi)

ÖRNEK: CREATE ParcaList (ParcaSeri INTEGER NOT NULL CONSTRAINT ParcaNo PRIMARY KEY,ParcaAdi VARCHAR(63) NOT NULL)